در مقاله قبلی ابزارهای هوش تجاری مایکروسافت را نام بردیم و از بین آنها به بررسی سرویس‌های SSIS, SSAS و SSRS پرداختیم. در ادامه مقاله قبلی، در این مقاله به بررسی ابزار هوش تجاری در نرم افزار اکسل می‌پردازیم.
همانطور که می‌دانید، اکسل یکی از قدرتمندترین و پرکاربردترین، نرم‌افزارهای موجود در بسته آفیس مایکروسافت است و اولین بار در دهه ۹۰ میلادی با هدف ساماندهی، نگهداری و پردازش داده‌ها منتشر شد. طراحی مناسب به اضافه کاتالیزور نیاز کاربران موجب جذب میلبون‌ها کاربر در سراسر جهان شد. کار با این نرم افزار بسیار ساده است و همین سادگی باعث شده تا کاربران با سطوح مختلف دانش کامپیوتر بتوانند به سادگی با این نرم افزار کار کنند. اکسل در عین سادگی بسیار قدرتمند است و می‌تواند محدوده متنوعی از کارها، از ثبت و ویرایش داده‌های روزانه گرفته تا سیستم‌های حسابداری، انبارداری، وضعیت پیشرفت پروژه، رسم نمودار و … را انجام دهد.
از طرف دیگر در نظر داشته باشید که مایکروسافت در سال‌های اخیر به شدت بر روی ابزارهای هوش تجاری سرمایه گذاری کرده است و سرویس‌های قدرتمندی مانند SSIS, SSAS و SSRS را توسعه داده است. هر چند در قدرت این سه سرویس شکی وجود ندارد، اما دقت داشته باشید که این سرویس برای متخصصان کامپیوتر و برنامه نویسان توسعه داده شده است و کار با آنها برای کاربران عادی، اگر غیر ممکن نباشد، مطمئنا مشکل و زمان بر است. در نتیجه در سال‌های اخیر، توسعه ابزارهای هوش تجاری برای کاربران عمومی به چالش بزرگی برای مایکروسافت تبدیل شده بود.
حال این دو واقعیت را کنار هم قرار دهید. اول اینکه مایکروسافت قصد دارد یک ابزار هوش تجاری برای کاربران عادی توسعه دهد که ساده و قدرتمند باشد. یادمان نرود که هوش تجاری یعنی سروکله زدن با داده و تبدیل آن به اطلاعات. دوم اینکه در حال حاضر مایکروسافت یک ابزار قدرتمند و پرطرفدار جهت نگهداری داده‌ها به اسم اکسل دارد.
مایکروسافت هم همان تصمیمی را گرفت که شما الان به آن فکر می کنید. این که اکسل به گونه‌ای تغییر کند که علاوه بر کارایی کنونی، امکانات هوش تجاری را نیز داشته باشد. برای رسیدن به این هدف، مایکروسافت ابزارهای زیر را در قالب Adds-on به اکسل اضافه کرد.
Power Query, Power Pivot, Power View, Power Map
این که این ابزارها چه قابلیت‌هایی دارند، چه کاری انجام می‌دهند، هر کدام چه وجه هوش تجاری را به اکسل اضافه می‌کنند، موضوعاتی است که در مقاله بعدی بررسی می‌شود.
در آخر هم یادآوری کنم، آن دسته از ابزارهای هوش تجاری که قابل استفاده کاربران عادی باشد و کاربران عادی بتوانند بدون نیاز واحد آی تی گزارش‌های مورد نیاز خود را تهیه کنند، هوش تجاری سلف سرویس (Self-Service) نامیده می‌شود. هوش تجاری در اکسل در دسته ابزارهوش تجاری سلف سرویس قرار دارد.
در بازار پررونق ابزارهای هوش تجاری سلف سرویس، مایکروسافت صرفا به هوش تجاری در اکسل اکتفا نکرده است و به موازات آن به توسعه نرم افزار پاور بی آی (Power Bi) پرداخته است. نرم افزار پاور بی‌آی در مقاله دیگری مورد بررسی قرار می‌گیرد.
