روز چهارشنبه ۳۰ بهمن ۹۸، وزارت بهداشت اعلام کرد که دو نفر در قم به علت ابتلا به ویروس کرونا فوت کردند. طی چند روز گذشته خودم و اطرافیانم استرس زیادی راتحمل کردیم. مرتب اخبار را دنبال می‌کردم تا از شدت شیوع بیماری، جغرافیای شیوع، میزان کشنده بودن … اطلاع پیدا کنم. متاسفانه آمار دقیق و متمرکزی در این خصوص وجود نداشت. فقط دو خبر رسمی (اینجا و اینجا) توسط وزارت بهداشت اعلام شده بود و بقیه اخبار بیشتر به نظر گمانه زنی میرسید. اخبار وزارت بهداشت به صورت متنی بود و برای من که به داده‌های بصری عادت دارم، ملموس نبود. بنابراین دست به کار شدم و با کمک Power BI دشبورد زیر را تهیه کردم.

 

 

 

تا امروز ابتلا ۱۸ نفر به کرونا به طور رسمی اعلام شده است. شیوع بیماری بیشتر در قسمت مرکزی ایران و در استان‌های قم و تهران است. از ۱۸ مورد ابتلایی که اعلام شده است، ۴ مورد یعنی حدود ۲۲ درصد منجر به فوت شده است.

این آمار من را بیشتر نگران کرد. ۲۲ درصد ابتلا منجر به فوت، درصد بالایی بود. دنبال این سوال بودم که آیا کرونا تا این حد کشنده است، یا اینکه آمار ابتلا به درستی اعلام نشده است و بیشتر آمار فوت شدگان اعلام شده است.

سراغ آمار جهانی کرونا رفتم. از سایت worldometers که آمار کرونا را به صورت زنده منتشر می‌کند، استفاده کردم و داشبورد زیر را با کمک پاور بی‌آی تهیه کردم.

در داشبورد مشخص است که شیوع کرونا بیشتر سمت آسیای جنوب شرقی است و افریقا یا آمریکای جنوبی تقریبا موردی مشاهده نشده است.

با توجه به داشبورد بالا مشخص است حدود ۲٫۹ درصد از ابتلا به کرونا منجر به فوت شده است. هر چند این آمار هنوز بالا است، اما به نسبت برداشتی که جسته و گریخته از شبکه‌های مختلف گرفته بودم، بهتر بود. آرامش نسبی پیدا کردم.

هر چند در داشبورد مشخص نیست و اطلاعاتی در مورد وضعیت (سن، جنیست، سابقه بیماری …) فوت شدگان وجود ندارد، اما اغلب در اخبار اعلام شده است که آمار فوت بیشتر مربوط به افراد مسن و یا  دارای سابقه بیماری است.

اگر منبع آماری موثقی در مورد وضعیت (سن، جنسیت، سابقه بیماری …) بیماران سراغ دارید، لطفا اطلاع دهید تا به داشبورد اضافه کنم.

مطالب فوق، برداشت من از داشبورد فوق بود. اگر که شما برداشت دیگری دارید لطفا در پایین این پست پیام بگذارید.

 

خیلی مراقب خودتون و عزیزان تون باشید و اگر که فکر می‌کنید این مقاله می‌تونه در کاهش استرس کسی کمک کنه، لطفا آن را با اطرافیان تون به اشتراک بگذارید.

 

آپدیت ۴ اسفند ۹۸

وزارت بهداشت اعلام کرد که آمار مبتلایان به ویروس کرونا به ۲۸ نفر و فوت شدگان به ۵ نفر افزایش پیدا کرده است. داشبوردهای مربوطه با توجه به آمار جدید وزارت بهداشت و آمار جهانی کرونا به روزرسانی شد. در نتیجه آمار جدید ایران و جهان، نسبت فوت شدگان به کل مبتلایان در ایران برابر ۱۷٫۸ و در جهان برابر با ۳٫۱ درصد است. این اختلاف ممکن است به علت اعلام صحیح تعداد مبتلایان باشد.

 

آپدیت ۶ اسفند ۹۸

 

 

 

با توجه به روزرسانی مرتب داشبوردها در اینجا، این داشبورد دیگر به روزرسانی نخواهد شد.

 

 

• جهت مشاهده داشبورد بر روی کلود مایکروسافت از لینک زیر استفاده کنید. متاسفانه به علت تحریم ایران توسط Power BI، جهت مشاهده داشبورد باید از فیلترشکن استفاده کنید.

https://tinyurl.com/rskyyyw

 

 

• اگر که به فیلترشکن دسترسی دارید،میتوانید داشبورد را در ادامه مشاهده کنید. متاسفانه به علت تحریم ایران توسط Power BI، در صورت خاموش بودن فیلترشکن، داشبورد نمایش داده نخواهد شد. 😕 😥

 

دقت کنید که داشبورد در دو صفحه تهیه شده است. یکی داشبورد مربوط به آمار ایران و دیگری مربوط به تمام کشورها.

در قسمت پایین و وسط، شماره داشبورد مشخص شده است. صفحه ۲ که پیش فرض است مربوط به آمار ایران است و صفحه اول مربوط به آمار کلیه کشورها.

چند روز قبل، وقتی که داشتم با کلی آب و تاب از Power BI و امکانات اش … تعریف می‌کردم، یکی از دوستان در مورد تاریخچه Power BI پرسید و اینکه دقیقا چه کاری انجام می‌دهد. سوال دوستم بهانه‌ای شد تا سراغ سرچمشه یعنی خود سایت Power BI و ویکی‌پدیا برم و ببینم Power BI از کی و چطور شروع به کار کرد.

تاریخچه Power BI

– Power BI ابتدا توسط Thierry DHers و Amir Netz در تیم SSRS مایکروسافت تعریف شد و  نام آن در ابتدا “Project Crescent” یا “پروژه هلال ماه” بود.

– در سال ۲۰۱۰ به صورت add-insهای Power Query, Power Pivot, Power View در اکسل پیاده‌سازی اولیه شد.

– در سال ۲۰۱۱ همراه با اس‌کیو‌ال سرور ۲۰۱۱ با نام Project Crescent  منتشر شد.

– در سال ۲۰۱۳ از “Project Crescent” به ” Power BI” تغیر نام داده شد و به عنوان قسمتی از Office 365 منتشر شد.

– در سال ۲۰۱۵ برای اولین بار و به صورت یک برنامه مستقل منتشر شد و بعد از آن به صورت مرتب به روز رسانی شد.

– در سال ۲۰۱۹ موسسه گارتنر تایید که به خاطر قابلیت‌های Power BI،  مایکروسافت را به عنوان یکی از بهترین پلت‌فرم‌های هوش تجاری معرفی کرده است.

روند تغییر لوگو Power BI را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید. تصویر سمت چپ، لوگو اولیه Power BI بود که کمی شبیه محصولات Office مایکروسافت بود. لوگو سمت راست، هم لوگو کنونی Power BI است.

پیشنهاد می‌کنم اگر که به تاریخچه Power BI علاقمند هستید یا افراد پشت یک ایده جدید را دنبال می‌کنید، حتما صفحات اجتماعی (لیندکدین، توییتر) آقای Amir Netz را دنبال کنید. ایشون ایده پرداز اصلی Power BI بودند و موقع جستجو در مورد تاریخچه Power BI بارها به نام ایشون برخورد کردم.

کاربرد Power BI

مایکروسافت در سایت‌اش، Power BI را به عنوان یک راهکار تحلیل کسب و کار معرفی کرده است که امکان بصری سازی داده‌ها و اشتراک آن را فراهم می‌کند گذشته از آن امکان اتصال به صدها منبع داده را دارد.

به طور خلاصه مایکروسافت بر روی سه عملکرد Power BI تاکید ویژه‌ای دارد:

اتصال به ده‌ها منبع داده

با Power BI می توانید به ده‌ها منبع داده از  از اکسس، اکسل، فایل متنی، اوراکل، اس کیو ال سرور گرفته تا اینستاگرام، تلگرام و … وصل شوید.

می‌توانید داده‌های مورد نیازتون را از هر کدام از این منابع داده‌ای بگیرد، در صورت نیاز با داده‌های دیگر ترکیب کنید و مدل داده‌ای مورد نیاز خودتون را بسازید.

به عنوان مثال داده‌های مربوط به فروش اینترنتی سایت را از ووکامرس بگیرید و با داده‌های فروش حضوری موجود در نرم افزار هلو ترکیب کنید و فروش کل شرکت را محاسبه کنید.

یا اینکه تعداد لایک‌های محصول در اینستاگرام را در کنار تعداد کلیک‌ها بر روی نام محصول در سایت و تعداد بازدیدها در کانال تلگرام را کنار هم قرار دهید و با هم مقایسه کنید.

تصویر تعدادی از منابع داده‌ای را در ادامه مشاهده می‌کنید.

تحلیل داده، تهیه گزارش و انتشار آن

بعد از ساخت مدل داده‌ای، می‌توانید با انوع و اقسام نمودارها، داده‌ها را بصری کنید. علاوه بر نمودارهای متداول مانند نمودار میله‌ای، نمودار خطی …، مایکروسافت قابلتی به نامه Custom Visual معرفی کرده است. Custom Visual ها در واقع ابزارهای بصری سازی هستند که توسط خود مایکروسافت و یا شرکت‌های ثالث توسعه داده شده‌اند. از معروف‌ترین Custom Visual ها می‌توان به World Cloud اشاره کرد که اندازه فونت کلمه را با توجه به تعداد دفعاتی که کلمه مورد استفاده قرار گرفته است، مشخص می‌کند.

گذشته از آن، شما می‌توانید با کمک برنامه نویسی و جاوا اسکریپت، Custom Visual خودتون را بسازید و برای فروش در استور مایکروسافت قرار دهید.

تصویر برخی از پرامتیازترین Custom Vishual ها را در تصویر زیر قرار دادم.

مایکروسافت امکان استفاده از زبان‌های فوق العاده قدرتمند پایتون و R در Power BI را فراهم کرده است. استفاده از این دو زبان، قدرت تحلیلی این ابزار را چندین برابر کرده است.

انتشار و اشتراک داده

گزارش‌های بصری و نتیجه تحلیل داده را می‌توان بر روی کلود مایکروسافت، سرور شرکت، شیرپوینت، موبایل و … منتشر کرد و با بقیه کاربران به اشتراک گذاشت.

با انتشار داشبورد مدیریتی بر روی کلود مایکروسافت، داشبورد از طریق اینترنت و در همه جا و برای همه در دسترس قرار میگیرد.

در صورتی که بخواهید داشبوردها فقط در سطح شرکت در دسترس باشند، می‌توانید از Power BI Report Server استفاده کنید.

با نصب اپلیکشن Power BI بر روی گوشی تلفن همراه، می‌توانید گزارش‌ها را همیشه در تلفن همراه‌تون داشته باشید.

اولین گام در پیاده سازی هوش تجاری در سازمان یا شرکت، انتخاب ابزار مناسب است. در حال حاضر ده‌ها ابزار مختلف با ویژگی های مختلف در بازار وجود دارد و شناخت ابزارها، مقایسه و نهایتا انتخاب ابزار مناسب با توجه به نیاز هر فرد/شرکت/سازمان کار زمانبری است.

این نیاز توسط برخی شرکت‌ها و سایت‌ها شناسایی شد و اقدام به مقایسه ابزارهای هوش تجاری و انتخاب برترین ابزارهای هوش تجاری کردند. در این مقاله قصد دارم تا دو شرکت Gartner و Bi-Survey که ید طولانی در زمینه مقایسه ابزارهای هوش تجاری را معرفی کنم.

گارتنر (Gartner)

گارتنر یک شرکت پژوهشی و مشاوره آمریکایی است، که در زمینه تحقیق و پژوهش و مشاوره فناوری اطلاعات فعالیت می‌نماید. این شرکت در هر یک یا دو سال، گزارشی در زمینه بازار ابزارهای تکنولوژی منتشر می‌کند که اصطلاحا Magic Quarter (MQ) یا مربع جادویی نامیده می‌شود. در این گزارش‌ها ابزارها در گروه‌های مختلف از جمله ابزار هوش تجاری، ابزار دیتاسنتر، ابزار محاسبات ابری، ابزار مدیریت پروژه … دسته بندی شده‌اند. لیست کامل گروه‌ها را می‌توانید در اینجا مشاهده کنید.

گارتنر جهت رتبه‌بندی فروشندگان محصولات تکنولوژی از دو معیار استفاده می‌کند:

۱-معیار اول کامل بودن چشم انداز است. این که شرکت چقدر نیازهای مشتریان را درک کرده است، چه استراتژی برای برطرف کردن نیازها دارد و مدل تجاری آن تا چه حد قوی است.

۲-معیار دوم، توانایی شرکت در پیاده سازی چشم انداز است. این که شرکت تا چه حد در پیاده سازی چشم اندازی که تعریف کرده است، موفق عمل کرده است.

بر اساس این دو معیار، گارتنر شرکت‌های فعال در هر حوزه را در چهار دسته تقسیم‌بندی می‌کند.

۱-رهبران: شرکت‌هایی که هم چشم انداز واضح و درستی از بازار دارند و هم این چشم انداز را به خوبی پیاده سازی کردند.

۲-چالشگران: این دسته شامل شرکت هایی است که توانایی اجرایی بالایی دارند اما در زمینه تکامل اهداف امتیاز پایین تری نسبت به رهبران کسب کرده اند. در حال حاضر خوب عمل می کنند. روی یک سگمنت بزرگ تسلط دارند. اما درک درستی از مسیر بازار ندارند. 

۳-ایده‌پردازان: این شرکت ها امتیاز کمتری در زمینه اجرای اهداف بدست آورده اند اما در زمینه تکامل اهداف امتیاز بیشتری دارند. عموما این شرکت ها کوچکتر از چالشگران هستند. فهمیدن که بازار به کدوم سمت میره یا چشم اندازی برای تغییر قوانین بازار دارند، اما هنوز به طور کامل اجرایی نکردند.

۴- فرصت جویان: این دسته از شرکت ها در هر دو زمینه تکامل اهداف و قدرت اجرایی امتیاز کمتری نسبت به دیگران کسب کرده اند و عموما شرکت های تازه وارد به بازار هستند. در یک سگمنت بازار تمرکز کردند و در آن موفق بودند.

گارتنر در ژانویه ۲۰۱۹، گزارش مربوط به مقایسه ابزارهای هوش تجاری را منتشر کرد. در این گزارش شرکت‌های مایکروسافت(Microsoft)، کلیک(Qlik)، تبلو(Tableau) و اسپات(ThoutSpot) به عنوان رهبران شرکت‌های فعال در زمینه هوش تجاری مطرح شده‌اند. به عبارت بهتر شرکت‌هایی که هم نیاز کاربران را بهتر درک کرده اند و هم ابزارهای لازم برای رفع نیاز کاربران را به خوبی پیاده سازی کرده‌اند.

بی‌آی سِروی (Bi-Survey)

هرچند گارتنر شرکت بزرگ و مطرحی است و نتیجه رتبه بندی آن کاملا معتبر است، اما نحوه رتبه بندی آن بلک باکس است و جزییات نحوه رتبه بندی آن مشخص نیست. گذشته از آن بیشتر روی چشم انداز شرکت و اجرای چشم انداز تمرکز دارد و کمتر به کاربر نهایی هوش تجاری و میزان رضایت‌مندی آن میپردازد. به علاوه اینکه بر روی رتبه بندی شرکت‌های فعال در حوزه هوش تجاری تمرکز دارد و نه ابزارهای هوش تجاری

برخلاف گارتنر، بی‌آی سِروی مستقیم سراغ کاربران نهایی هوش تجاری رفته است و نظر آنها را در مورد ابزار هوش تجاری پرسیده است. جزییات رتبه بندی را هم کامل توضیح داده است.

بی‌آی سِروی تعداد زیادی فرم نظرسنجی در مورد ۳۷ ابزار هوش تجاری برای کاربران نهایی هوش تجاری در سراسر دنیا ارسال کرد و ۳۰۰۰ پاسخ دریافت کرد. سپس بر اساس آن شرکت‌های هوش تجاری را رتبه بندی کرد.

برای رتبه بندی شرکت‌ها، با توجه به سوالات موجود در پاسخ نامه، ۴ شاخص اصلی تعریف کرد که عبارتند از:‌

و برای اینکه نتیجه رتبه بندی منصفانه باشد، شرکت‌های هوش تجاری را در گروه‌های مختلفی از جمله شرکت‌هایی که صرفا روی داشبورد تمرکز دارند، شرکت‌های سلف سرویس … دسته بندی کرد. نتیجه رتبه بندی بی‌آی سِروی

بر اساس فرم نظرسنجی در سال ۲۰۱۸ را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید.

-محور افقی شاخص ارزش تجاری ابزار هوش تجاری را نشان می‌دهد. هر چقدر محصولی به سمت راست تمایل داشته باشد، نشان می‌دهد که کاربران هوش تجاری معتقد بودند که آن ابزار ارزش زیادی در شرکت شان به وجود آورده است.

 -محور عمودی نشان دهنده شاخص تجربه کاربری است. هر چقدر ابزاری مقدار بیشتری در محور عمودی کسب کند، نشان می‌دهد که کاربران معتقد بودند که یادگیری و استفاده از آن ابزار ساده تر بوده است و ابزار انعطاف بیشتری داشته است.

-رنگ هر نقطه نشان دهنده میزان رضایت کاربران نهایی بوده است. هر چقدر رنگ نقطه به آبی تمایل داشته باشد، نشان رضایت مندی بیشتر و هر چقدر رنگ نقطه به زرد تمایل داشته باشد، نشان دهنده رضایت کمتر است.

-اندازه هر نقطه نشان دهنده رقابت پذیر بودن هر ابزار است. هر چقدر اندازه نقطه بزرگ‌تر باشد، نشان دهنده موفقیت ابزار در بازار رقابتی است.

 

 

پیوت تیبل یکی از قدرتمند ترین ابزارهای موجود در ابزارهای هوش تجاری اکسل است که توانایی نمایش حجم بزرگی از داده‌ها را به صورت خلاصه و دسته بندی شده دارد. در مقالات قبلی بارها از پیوت تیبل استفاده کردم، اما تو این مقاله قصد دارم که به صورت اختصاصی پیوت تیبل را معرفی کنم.

در ادامه دو تصور قرار دادم. در تصویر اول، سه جدول مربوط به فروش، داده‌های جغرافیایی فروش و داده‌های زمان فروش قرار دارد. در مقالات  یاد گرفتیم که چطور این داده‌ها را با هم ترکیب کنیم و مدل داده‌ای را با کمک پاور پیوت بسازیم. نهایتا داده‌های مدل شده باید به صورت خلاصه به کاربر نمایش داده شود. در تصویر دوم، نمایش داده‌های مدل شده برای کاربر نهایی را مشاهده می‌کنید. همانطور که در تصویر مشخص است، نمایش داده‌ها با کمک پیوت تیبل انجام شده است.

 

اجزا پیوت تیبل

در تصویر زیر اجزا پیوت تیبل را مشخص کردم. پیوت تیبل ۴ قسمت اصلی دارد.

ناحیه مقادیر

در این ناحیه مقادیری که قرار است بر روی آنها محاسبه انجام دهیم قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، مبلغ فروش، تعداد سفارش … . دقت کنید که مقادیر عددی که محاسبات سرجمع (جمع، تعداد، مینیم، ماکزیمم …) بر روی آنها قابل تعریف است در این قسمت قرار می‌گیرد. ناحیه مقادیر در تصویر با رنگ قرمز مشخص شده است.

ناحیه سطرها

در این ناحیه داده‌هایی که قصد دارید بر اساس آن دسته بندی و گروه بندی انجام دهید، قرار می‌گیرد. فرض کنید قصد دارید گزارش از مبلغ فروش در استان‌های مختلف تهیه کنید. به عبارت بهتر، مبلغ فروش را بر اساس استان‌های مختلف گروه بندی کنید. برای این کار باید نام استان را در ناحیه سطرها قرار دهید تا مقادیر موجود در ناحیه مقادیر به صورت خودکار، بر اساس استان‌ها دسته‌بندی شود. ناحیه سطر در تصویر با رنگ سبز مشخص شده است.

ناحیه ستون‌

ناحیه ستون، هم مانند ناحیه سطرها است. با این تفاوت جزیی که اغلب برای دسته بندی بر اساس زمان مورد استفاده قرار می‌گیرد و روند تغییرات نمایش می‌دهد. ناحیه ستون با رنگ زرد مشخص شده است.

ناحیه فیلتر

ناحیه فیلتر برای فیلتر کردن مقادیر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تصویر با رنگ آبی مشخص شده است.

در مقاله قبلی گفتم که دو روش برای نمایش داده بر روی نقشه جغرافیایی وجود دارد. یکی استفاده از قابلیت Shape در اکسل و دیگری استفاده از پاور مپ (Power Map). در این مقاله بر روی نحوه نمایش داده‌ها بر روی نقشه با کمک پاور مپ می‌پردازم.

پاورمپ ابزاری است که اختصاصا برای گزارش‌ها بر اساس داده‌های جغرافیایی طراحی شده است. داده‌های جغرافیایی ممکن است بر اساس طول و عرض جغرافیایی باشد یا بر اساس اسم شهرها، کشورها … باشد.

برای استفاده از پاور مپ به دو نکته دقت کنید. اول اینکه پاور مپ گزارش‌های جغرافیایی را با کمک نقشه‌های موجود در سایت بینگ (Bing) نمایش می‌دهد بنابراین برای استفاده از این ابزار باید به اینترنت وصل باشید. دوم اینکه باید داده جغرافیایی در مجموعه داده وجود داشته باشد. این داده جغرافیایی ممکن است در قالب طول و عرض جغرافیایی باشد یا نام انگلیسی. به عنوان مثال برای نمایش مقدار فروش در مرکز هر استان باید یا طول و عرض جغرافیایی مرکز هر استان یا نام انگلیسی هر استان را مشخص کنیم.

برای پیدا کردن نام انگلیسی هر استان، از ویکی پدیا انگلیسی استفاده کردم. ابتدا لیست استان‌های ایران به انگلیسی را در ویکی پدیا انگلیسی سرچ کردم و سپس با طی کردن مراحل زیر، اسامی انگلیسی استان‌ها و مراکز آن را به همراه مساحت، جمعیت و تراکم جمعیت به صفحه اکسل اضافه کردم.

۱-از منو Data، گزینه New Query و سپس گزینه From Other Source و در نهایت From Web را انتخاب کردم.

۲-آدرس ویکی پدیا انگلیسی مربوط به استان‌های ایران را درکادر نمایش داده شده وارد کردم. بعد از کلیک Ok لیستی از جداول موجود در صفحه وب نمایش داده شد. جدول مربوط به لیست استان‌های ایران را انتخاب کردم و بعد هم گزینه Load‌ را کلیک کردم. لیست استان‌های ایران به همراه مراکز، جمعیت و تراکم آن، به فایل اکسل اضافه شد.

در مرحله بعدی باید داده‌ها پاکسازی شود. اولا که تعدادی از ستون‌ها اضافی است، آنها را پاک کردم و بعد هم اینکه در برخی ستون‌ها اطلاعات اضافی هست که باید پاک شود. به عنوان مثال در ستون مساحت، مقدار km هم ذکر شده است که باعث عدم نمایش درست داده‌ها می‌شود. برای پاکسازی داده‌ها مراحل زیر را طی کردم.

۱-ستون‌های Map و Note را که اطلاعات مهمی نداشتند را پاک کردم.

۲-از ستون Data گزینه From Table را انتخاب کردم. این کار باعث می‌شود که داده‌های موجود در جدول جاری به محیط Power Query‌ منتقل شود. پاکسازی داده در محیط Power Query به سادگی انجام می‌شود.

۳-ستون مساحت (Area) داده‌ای مشابه ۵,۸۳۳ km2(2,252 sq mi) دارد. این داده برای محاسبه مناسب نیست چون ترکیب کاراکتر و عدد است و برای تهیه گزارش فقط به عدد احتیاج داریم. بنابراین بر ستون Area‌ کلیک می‌کنم و بعد گزینه Split را انتخاب می‌کنم. این گزینه، ستون جاری را بر اساس یک جداکننده به دو ستون تبدیل می‌کند. گزینه Custom‌ را انتخاب کردم و در کادر باز شده مقدار km را وارد کردم و به این صورت به پاور کوئری گفتم که این ستون را به دو ستون تبدیل کن. یک ستون قبل از km‌ و یک ستون بعد از km. بعد هم ستونی که حاوی km و مقادیر بعد از آن بود را پاک کردم.

۴-همین کار را برای ستون تراکم (Density) هم انجام دادم. با این تفاوت که “/” را به عنوان جداکننده معرفی کردم.

۵-در نهایت هم Load&Close را انتخاب کردم.

دقت کنید که فرمت ستون‌های تراکم، مساحت، جمعیت و تعداد شهرستان Number‌ باشد. اگر که نبود حتما فرمت آنها را به Number تغییر دهید.

در مرحله آخر، برای نمایش داده‌ها بر روی نقشه (پاورمپ) باید داده‌ها را به Power Map (پاور مپ) اضافه کرده و تنظیمات لازم را انجام دهم. برای انجام این کار مراحل زیر را انجام دادم.

۱-از منو Insert گزینه ۳D Maps را انتخاب کردم. با انجام این کار داده‌ها به فضای پاورمپ اضافه می‌شود.

۲-ستونی در سمت راست نمایش داده می‌شود. در قسمت Location، گزینه Add Field را انتخاب کرده و سپس گزینه Capital را انتخاب کردم. با این کار برای پاور مپ لیست مشخص کردم که لیست نقاط جغرافیایی مورد نظر من بر اساس ستون Capital است. ستون Capital در این مثال به مرکز استان اشاره می‌کند.

۳-بعد از آن باید مقداری که در هر استان نمایش داده شود را مشخص کنم. در مرحله اول قصد دارم که مساحت هر استان بر روی نام آن نمایش داده شود. بنابراین در قسمت Height‌، گزینه Add Filed و بعد Area را انتخاب کردم.

۴-نحوه نمایش داده‌ها به صورت پیش فرض میله‌ای است. نحوه نمایش را به حبابی تغییر می‌دهم. نمودار حبابی بر روی نقشه خواناتر است. اندازه هر حباب بسیار بزرگ بود و خوانایی گزارش را کاهش داده بود. بنابراین از قسمت Option، گزینه Size را انتخاب کردم و سایز را کاهش دادم. این کار باعث شد تا مقیاس نمایش حباب‌ها کوچک تر شود.

۵- با کلیک بر روی Map Labels نام هر شهر بر روی نقشه نمایش داده می‌شود.

۶-در صورتی که موس را بر روی هر حباب(دایره) نگه دارید، نام نقطه جغرافیایی و مساحت آن استان نمایش داده‌ می‌شود.

می‌توانید مقدار فروش در هر استان را با مساحت یا جمعیت استان جایگزین کنید و گزارش مقدار فروش در هر استان را بر روی نقشه نمایش دهید.

 

بعد از انتشار مقاله مربوط به مجموع فروش به تفکیک استان، دوستان زیادی پیام دادند و نحوه نمایش داده‌ها را بر روی نقشه پرسیده بودند. با توجه به تعداد پیام‌ها تصمیم گرفتم که در این مقاله و چند مقاله بعدی بر روی این موضوع کار کنم.

برای نمایش داده‌ها بر روی نقشه دو روش اصلی وجود دارد استفاده از قابلیت Shape‌ در اکسل و قابلیت Power Map . در روش Shape‌ یک تصویر به اکسل اضافه می‌شود و سپس با کمک ابزار FreeForm شکل تصویر کشیده می‌شود و در روش Power Map از نقشه سایت Bing‌ استفاده می‌شود. در این مقاله روش اول بررسی می‌شود.

فرض کنید که جدولی از مقدار فروش در هر استان دارید و می‌خواهید مقدار فروش هر استان را بر روی نقشه نمایش دهید. برای انجام این کار، ابتدا باید شکل نقشه ایران را به اکسل اضافه کنید. من شکل نقشه ایران را نداشتم بنابراین مثل همیشه دست به دامن گوگل شدم و نقشه ایران را تو گوگل سرچ کردم. یکی از نقشه‌ها را انتخاب کردم و با کلیک راست روی عکس و انتخاب گزینه Copy Image (البته اگر مثل من از کروم استفاده می‌کنید) عکس را کپی کردم.

 

بعد هم یک فایل اکسل باز کردم و نقشه را در آن past کردم. با کمک ابزار FreeForm دور هر استان خط کشیدم و مرز آن را مشخص کردم. در نهایت هم اسم استان را به انگلیسی مشخص کردم.

در مرحله بعد هم تصویر نقشه را که از اینترنت پیدا کرده بودم را با دکمه Delete روی کیبورد حذف کردم. با کلیدهای Ctrl + A‌ تمام Shape‌هایی که کشیده بودم را انتخاب کردم، سپس کلیک راست و گزینه Group. حالا یک Shape دارم که به شکل نقشه ایران است.

 

جدولی مشابه تصویر زیر آماده کردم که مقدار فروش در هر استان را نشان می‌دهد. نام استان هم به انگلیسی و هم به فارسی درج شده است. اسم انگلیسی برای نمایش روی نقشه الزامی است و باید دقیقا مشابه همان اسامی باشد که هنگام ساخت شکل نقشه استفاده کردیم.

 

 

کنار نقشه رده بندی فروش و رنگ آن را مشخص کردم. در صورتی که فروش هر استان بین ۱ تا ۲۰ باشد، استان به رنگ قرمز نمایش داده شود. در صورتی که فروش استان بین ۲۰ تا ۷۰ باشد به رنگ زرد نمایش داده شود و در صورتی که بیشتر از ۷۰ باشد، به رنگ سبز نمایش دارد.

 

برای اعمال این رنگ بندی باید سراغ ماکروها بروم. قبل از آن، ابتدا یک ستون به جدول اضافه می‌کنم و می‌نویسم که مقدار فروش به کدام رده بندی تعلق دارد. از تابع Match()‌ در اکسل استفاده کردم.

 

 

 

سپس با کمک ماکروها و اضافه کردن کد زیر ، رنگ رده بندی را به نقشه اضافه کردم.

 

 

Sub Macro1()

For i = 1 To 30
Ostan = Cells(i + 1, 3)
Colors = Cells(i + 1, 5)

ActiveSheet.Shapes.Range(Array(Ostan)).Select
Selection.ShapeRange.Fill.ForeColor.RGB = Cells(2 + Colors, 18).Interior.Color

Next i
End Sub

 

 

 

نتیجه نهایی به شکل زیر شد.

 

 

 

همانطور که قبلا هم اشاره کردم، ابزار هوش تجاری در اکسل، بر اساس سه گام اصلی هوش تجاری از سه قسمت اصلی تشکیل شده است. گام اول جمع آوری و پاکسازی داده است و ابزار Power Query به آن اختصاص دارد. گام دوم مدلسازی داده است و ابزار Power Pivot جهت مدلسازی داده به کار گرفته شده است. گام سوم بصری سازی داده است که با کمک ابزار Power View انجام می‌شود. در صورتی که از خوانندگان قدیمی سایت خانه هوش تجاری ایران باشید، می‌دانید که تا کنون ابزار Power Query و Power Pivot‌ به ترتیب جهت پاکسازی و مدل سازی داده را بررسی کردم. در این مقاله و چند مقاله آتی به بررسی ابزار بصری سازی داده Power View‌ می‌پردازم.

پاور ویو چیست؟

طبق تعریف سایت مایکروسافت، پاور ویو ابزار بصری سازی و مرور داده است که از سال ۲۰۱۳ جهت ساخت داشبوردهای مدیریتی به اکسل اضافه شده است.

نحوه فعال کردن پاور ویو

در اکسل ۲۰۱۳، با نصب ابزار هوش تجاری در مایکروسافت، طبق آموزش زیر، پاور ویو در تب Insert ظاهر می‌شود.

 

 

 

 

در اکسل ۲۰۱۶ باید، علاوه بر مراحل بالا، مراحل زیر را انجام دهید تا پاور ویو را در تب‌های اکسل مشاهده کنید.

 

دقت کنید که پاور ویو با سیلور لایت کار می‌کند. سیلور لایت چیست؟ طبق تعریف ویکی پدیا، سیلورلایت یک بستر برنامه سازی تحت وب مشابه ادوبی فلش است و قابلیت‌های چند رسانه‌ای، گرافیک و پویانمایی را به برنامه اضافه می‌کند. به عبارت دیگر، برای اینکه مایکروسافت یک سری قابلیت‌های گرافیکی را به پاور ویو اضافه کند، از سیلور لایت استفاده کرده است.

خبر خوب اینکه نصب سیلور لایت اصلا کار سختی نیست. فقط کافی که این فایل چند مگی را از سایت رسمی مایکروسافت دانلود و با چند کلیک ساده و در عرض چند ثانیه نصب کنید. خبر بهتر اینکه مایکروسافت قول داده که در نسخه‌های بعدی، HTML5 را جایگزین سیلور لایت کند و در نتیجه دیگر برای استفاده از پاور ویو به نصب سیلور لایت نیاز ندارید.

منبع داده پاور ویو

گفتیم که پاور ویو ابزار بصری سازی مایکروسافت است و ابزار بصری سازی، ابزاری است که یک سری اطلاعات را به صورت بصری نمایش می‌دهد. بنابراین پاور ویو به یک منبع اطلاعاتی نیاز دارد که به آن وصل شود و داده‌ها را از آن بخواند و نمایش دهد. این منبع داده می‌تواند یک شیت ساده در اکسل باشد، یا یک مدل داده‌ای در پاور پیوت و یا حتی کیوب در SSAS.

چه کارهایی را می‌توانم در پاور ویو انجام دهم؟

-می‌توانید از ابزارهای بصری سازی مانند جدول، نمودار میله‌ای، نمودار دایره‌ای، نقشه … استفاده کنید و داده‌ها را با کمک این ابزار نمایش دهید.

-می‌توانید داده‌ها را به صورت صعودی، نزولی مرتب کنید، برای آنها فیلتر و اسلایسر تعریف کنید.

-می‌توانید گزارش تهیه شده در پاور ویو را در شیرپوینت منتشر کنید.

در مقالات بعدی به بررسی بیشتر پاور ویو می‌پردازم.

اولین بار موقع کار با پاورپیوت با اسلایسر آشنا شدم. با کمک پاورپیوت یک پیوت تیبل ساخت و بعد دیدم کلی امکانات مختلف دارد. بعد از آن هم شد پایه ثابت دشبوردها. بعدها فهمیدم که میشه به عنوان یک فیلتر برای جدول هم از آن استفاده کرد.
وقتی خواستم این مقاله را بنویسم، نمیدونستم از کجا باید شروع کنم و اسلایسر را چطور تعریف کنم. مدتها با هاش کار کرده بود اما تعریف دقیقی ازش نداشتم. بنابراین اول رفتم سراغ خود سایت مایکروسافت که ببینم مایکروسافت اسلایسر را چطور تعریف کرده است. مایکروسافت معتقد که اسلایسرقابلیتی برای فیلتر کردن جدول، پیوت تیبل و جدول است.
مساله بعدی و البته مهمتر از تعریف اسلایسر، این بود که چطور اسلایسر را به صفحه اضافه یا حذف کنم و اینکه چه تنظیماتی دارد و چطور می‌تون از آن تنظیمات استفاده کنم. در ادامه این مقاله هر کدام از این موارد را بررسی می‌کنم.

چطور اسلایسر را به اکسل اضافه کنیم؟

از آنجاییکه اسلایسر ابزار پرکاربردی، مایکروسافت روش‌های مختلفی برای اضافه کردن اسلایسر تعریف کرده است. توی پرانتز بگم برای انجام مثال‌های اسلایسر همراه من، اکسل فایل فروش از مقاله قبلی را دانلود کنید. بعد هم سه تا فایل گیف زیر را نگاه کنید تا با چند روش اضافه کردن اسلایسر به اکسل آشنا بشوید.

۱-جدول، نمودار یا پیوت تیبل را انتخاب کنید و بعد از منو Insert‌ گزینه slicer را انتخاب کنید. ستونی که قصد فیلتر کردن دارید را مشخص کنید و بعد دکمه Ok را کلیک کنید. به همین سادگی فیلتر به جدول/نمودار/پیوت تیبل شما اضافه شد.

۲-پیوت تیبل را انتخاب کنید. در سمت راست جدولی با نام Pivot Table Fields نمایش داده می‌شود. بر روی فیلدی که قرار است فیلتر شود کلیک راست کنید و گزینه Add Slicer را کلیک کنید. اسلایسر در کنار پیوت تیبل نمایش داده می‌شود.

 

۳-بر روی پیوت تیبل کلیک کنیدو تب Analyze در انتها ظاهر می‌شود. بر روی آن کلیک کنید و بعد هم گزینه Insert Slicer را کلیک کنید. از منویی که باز می‌شود، فیلدی که می‌خواهید اسلایسر برای آن تعریف شود را انتخاب کنید و تمام. اسلایسر به صفحه شما اضافه شد.

انتخاب چند گزینه در فیلتر

گوشه بالا سمت راست فیلتر، آیکون چند تا تیک هست. با انتخاب آن امکان انتخاب چند گزینه برای فیلتر وجود دارد.

 

نمودار تعاملی با اسلایسر

اسلایسر فقط فیلتر جدول یا پیوت تیبل نیست. خبر خوب اینکه با اسلایسر می‌توانیم نمودارها را هم فیلتر کنیم. فقط کافیه که یک نمودار به صفحه اضافه کنید و بعد با هر کدام از روش‌های که بالا گفتم یک اسلایسر به صفحه اضافه کنید. حالا به راحتی، نمودار را با کمک اسلایسر فیلتر کنید.

 

 

 

چند اسلایسر برای یک پیوت تیبل یا جدول

خیلی راحت می‌توانید چند تا فیلتر برای پیوت تیبل یا جدول تعریف کنید. به عنوان مثال هم برای سال و هم استان اسلایسر تعریف کنید.

 

سفارشی کردن اسلایسر

وقتی که بر روی اسلایسر کلیک کنید، یک تب به نام Option‌ در انتها اضافه می‌شود. با کمک گزینه‌هایی موجود در این قسمت ‌می‌توانید اسلایسر را سفارشی کنید. به عنوان مثال:
-نام اسلایسر را تغییر دهید. در مثال زیر من از اسلایسر Ostan_Name برای فیلتر استان‌ها استفاده کردم. با کمک گزینه Caption‌ در Slicer Setting نام نمایشی را به “نام استان” تغییر دهید.
-ممکن است فروش در برخی استان‌ها انجام نشده باشد. بهتر است که این استان‌ها در اسلایسر نمایش داده نشود. برای این کار کافی است که تیک کنار گزینه Hide Items with no data از قسمت Slicer Setting را کلیک کنید.
-می‌توانید رنگ بندی اسلایسر را در قسمت Slicer Style تغییر دهید.
-می‌توانید مشخص کنید که اسلایسر به جای یک ستون، در چند ستون نمایش داده شود.

 

 

در مقالات قبلی نحوه ساخت سلسله مراتب کارکنان، سلسله مراتب تاریخ و سلسله مراتب جغرافیایی را بررسی کردم. در این مقاله قصد دارم که سلسله مراتب تاریخ و جغرافیا را در یک گزارش ترکیب کنم.

برای این کار یک فایل اکسل آماده کردم که در آن مقدار فروش در هر استان و در هر سال مشخص است.

 قصد دارم گزارشی آماده کنم که مقدار فروش به تفکیک هر سال و هر استان مطابق تصویر زیر نمایش داده شود.

 

برای تهیه چنین گزارشی به سلسله مراتب تاریخ و سلسله مراتب جغرافیایی احتیاج دارم. طبق مقاله سلسله مراتب تاریخ و سلسله مراتب جغرافیا، جدول مربوط به این دو سلسله مراتب را به اکسلم اضافه کردم.

در سلسله مراتب تاریخ، از آنجاییکه گزارش‌ها در سطح ماه است، به داده‌های روز احتیاج ندارم. بنابراین آنها را حذف کردم و ستون Id را اضافه کردم.

 

 

از آنجایی که گزارش‌ها در سطح استان و شهرستان است مابقی اطلاعات مربوط به تقسیمات کشوری از جمله بخش، دهستان، آبادی … را نیاز نداشتم. بنابراین فایل تقسیمات کشوری که در مقاله سلسله مراتب جغرافیایی تهیه شده بود را باید تغییر می‌دادم. بنابراین مراحل زیر را طی کردم.

۱-فایل اکسل تقسیمات کشوری که از نت دانلود کرده بودم را به فضای اکسل اضافه کردم.

۲-بقیه اطلاعات مربوط به آبادی، شهر، دهستان و بخش اضافه بود بنابراین آنها را حذف کردم.

۳-با حذف ستون‌های مربوط به آبادی، شهر، دهستان و بخش کلی از سطرها تکراری می‌شوند، برای حذف این تکراری به تب Data رفتم و بر روی گزینه Remove Duplicate‌ کلیک کردم. سطرهایی که مقدار تکراری داشتند، حذف شدند.

۴-با حذف سطرهای تکراری، ممکن است که برخی سلول‌ها مقدار Blank یا Null داشته باشند. برای حذف سلول‌های اینچنینی باید با کلیک بر روی گزینه From Table‌ در تب Data داده‌های موجود را به فضای پاور کوئری ببریم. در آنجا سلول‌های حاوی مقادیر Null یا Blank را فیلتر می‌کنیم.

۵-در محیط پاور کوئری با کلیک بر روی تب Add Column‌ و بعد Add Index Column برای جدول ایندکس تعریف می‌کنیم. نام ستون ایندکس را به Id تغییر میدیم. و بعد با کلیک بر روی گزینه Close&Load در تب Home به فضای اکسل برمیگردیم.

 

پس از آنکه هر سه جدول تاریخ، جغرافیا و فروش آماده شد، آنها را به مدل داده‌ای اضافه کردم. ارتباط بین آنها را برقرار کردم. سلسله  مراتب را ساختم و بعد هم رفتم سراغ پیوت تیبل.

 

فایل نهایی را از اینجا دانلود کنید.

در دو مقاله قبلی نحوه ساخت سلسله مراتب کارکنان و سلسله مراتب جغرافیایی را بررسی کردم. در این مقاله سومین و پرکاربردترین سلسله مراتب مورد استفاده در هوش تجاری را بررسی می کنم. سلسله مراتب تاریخ
خب طبق روال مقالات قبلی ابتدا ساختار سلسله مراتبی تاریخ را رسم می‌کنم و سپس نحوه ساخت جدول و داده آن را عنوان می‌کنم، بعد از آن مدل داده‌ای و هایرارکی (Hierarchy) را با کمک پاور پیوت می‌سازم و در نهایت به کمک پاور تیبل سلسله مراتب را نمایش می‌دهم.

سلسله مراتب تاریخ درج شده در تصویر فوق از سال شروع شده است. البته شما می‌توانید کلان تر ببینید و از قرن شروع کنید. اما اغلب کاربردی ندارد. در سطح اول سال قرار دارد. در هر سال دو نیمسال قرار دارد که به ترتیب نیمسال اول و نیمسال دوم نامیده شده اند. نیمسال اول شامل فصل‌های بهار و تابستان است و نیمسال دوم شامل فصل‌های پاییز و زمستان است. فصل بهار شامل سه ماه فروردین، رادیبهشت و خرداد است. در هر ماه با توجه به اینکه در چه فصلی هستیم، بین ۲۹ تا ۳۱ روز قرار دارد.

در مرحله بعد باید جدول تاریخ را پیاده سازی کرده و داد‌های مرتبط را در آن درج کنیم. از آنجاییکه برخلاف مقاله قبلی که جدول و داده‌های مربوط به سلسله مراتب جغرافیایی در اینترنت موجود بود، جدول و داده‌های مربوط به سلسله مراتب تاریخ در اینترنت موجود نیست. بنابراین دست به کار شدم و نمونه جدول و داده های آن برای سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ را ساختم. برای ساخت این جدول، مراحل زیر را طی کردم:

۱- شش سر ستون به نام‌های Id, Year, HalfYear, Season, Month, Day ساختم. Id شمارنده سطرها است و بقیه سرستون‌ها به ترتیب به سال، ماه، نیمسال، فصل، ماه و روز اشاره می‌کند. از فروردین ۹۷ شروع کردم. فروردین ۹۷، ۳۱ روز داشت. در ستون Day، ۳۱ روز را درج کردم.
۲-در ستون مربوط به ماه، فصل، نیمسال و سال، به ترتیب مقادیر فروردین، بهار، ۱ و ۱۳۹۷ را یادداشت کردم، کپی کردم و برای تمام ۳۱ روز فروردین Paste کردم.
۳-مشابه همین کار را برای تمام ماه‌های سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ انجام دادم.
نتیجه را می‌توانید از اینجا دانلود کنید.

جدول تاریخی که در اینجا ساختم صرفا مربوط به سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ و داده‌های شمسی است. می‌توانید این جدول را توسعه دهید و در هر سطر تاریخ میلادی و قمری معادل آن را هم نمایش دهید، می‌توانید سال‌های بیشتر به آن اضافه کنید. مثلا از سال ۱۳۸۰ تا ۱۴۰۰٫ یا اینکه سطوح بیشتر در آن در نظر بگیرید. مثلا به بالای سطح سال یک سطح اضافه کنید به نام دهه. دهه ۸۰، دهه ۷۰ یا دهه ۹۰٫ یا اینکه فرمت‌های نمایش مختلف به آن اضافه کنید مثلا فرمت نمایش ” ۰۱/۰۱/۱۳۹۷″ یا ” اول فرودین هزار سیصد و نود و هفت”.
من از ساده‌ترین و دم دست ترین روش برای ساخت این جدول استفاده کردم. اما شما می‌توانید این جدول را با کمک توابع اکسل و ابزارهای حرفه‌ای تر مثل اس کیو ال سرور نیز بسازید.

بعد از اینکه جدول تاریخ ساخته شد، باید داده‌ها را به فضای پاور پیوت اضافه کرده و سپس هایرارکی را بسازم. برای این کار مراحل زیر را طی کردم.
۱-ابتدا داده‌ها را انتخاب کردم. دقت کنید که فقط باید سطرهای حاوی داده انتخاب شود و نه سطرهای خالی. چون اگر که سطر خالی انتخاب کنیم، در سلسله مراتب نهایی یک سطح blank خواهیم داشت. چون انتخاب فقط سطرهای حاوی داده سخت بود، برای راحتی کار من از تب View گزینه Page Break Preview را انتخاب کردم تا فقط سطرهای حاوی داده انتخاب شود.
۲-در مرحله داده‌های انتخاب شده را باید به جدول تبدیل می‌کردم. بنابراین در حالی که داد‌ه‌ها در حالت انتخاب بودند، از تب Insert گزینه Table را انتخاب کرد.
۳-در مرحله بعد باید داده‌ها به محیط پاورپیوت اضافه شوند. در حالی که داده‌ها در حالت انتخاب هستند از تب Power Pivot‌ گزینه Add to Data Model را انتخاب کردم.
۴-در محیط پاور پیوت نحوه نمایش را به Diagram View تغییر دادم. بر روی علامت در گوشه بالا سمت راست جدول کلیک کردم و گزینه Create Hierarchy را کلیک کردم و نام آن را به Date تغییر دادم. سرستون‌های Year, HalfYear, Season, Month, Day را به ترتیب درگ کرده و بر روی رها کردم.
۵-از تب Home گزینه PivotTable را انتخاب کردم.
۶-گزینه Date را در Pivot Table Filed‌ کلیک کردم. سلسله مراتب تاریخ در سمت چپ نمایش داده می‌شود.

فایل اکسل نهایی را از اینجا دانلود کنید.