ابزار هوش تجاری در مایکروسافت (۵)

موبایل ریپورت پابلیشر (Mobile Report Publisher)

در سلسه مقالات ” هوش تجاری در مایکروسافت” به بررسی ابزارهای هوش تجاری که توسط مایکروسافت ارائه شده است پرداختیم و گفتیم که این ابزارها به دو دسته کلی تقسیم می شوند، یک دسته از ابزارها مخصوص متخصصان آی تی، شرکت های بزرگ و دیتابیس های بزرگ و متنوع است. سرویس‌های SSIS, SSAS, SSRS در این دسته از ابزارها قرار دارند. دسته دیگر از ابزارها که اصطلاحا به ابزارهای سلف سرویس (خویش فرما) شهرت دارند، برای شرکت‌ها و پایگاه داده‌های کوچک مناسب هستند و برای استفاده از این دسته به دانش تخصصی آی تی خاصی نیست. هوش تجاری در اکسل و پاور بی آی در این دسته قرار می گیرند.

در سال ۲۰۱۵ مایکروسافت نقشه راه توسعه‌های آتی خود را منتشر کرد و در آن عنوان کرد که تمرکز اصلی مایکروسافت در توسعه‌های آتی ابزارهای هوش تجاری، بر روی “ابزارهای بین سیستمی و بین پلت فرمی” خواهد بود. به این معنی که گزارش‌های هوش تجاری هم در سیستم‌های مختلف اعم از کامپیوتر، تبلت، موبایل … و هم در بین پلت فرم‌های مختلف اعم از ویندوز، لینوکس … قابل طراحی و نمایش خواهد بود.

در راستای توسعه گزارش‌های بین سیستمی، مایکروسافت در آپریل ۲۰۱۵ شرکت دیتازن (DataZen) را خریداری نمود. شرکت دیتازن از سال ۲۰۰۲ فعالیت خود را در زمینه ساخت ابزارهای گزارش ساری و مصورسازی داده شروع کرده بود. این شرکت به طور خاص بر روی طراحی و نمایش گزارش بر روی گوشی موبایل تمرکز کرده بود و بیش از ۱۰۰۰۰ شرکت از سراسر دنیا از محصولات آن استفاده می کردند.

 مایکروسافت پس از مشاهده استقبال خوب از این ابزار شرکت دیتازن، به جای آنکه یک ابزار طراحی و نمایش گزارش بر روی موبایل را از صفر طراحی کند، شرکت دیتازن را در آپریل ۲۰۱۵ خرید. در نسخه ۲۰۱۶ مایکروسافت، محصولات دیتازن با اس کیو ال ۲۰۱۶ ترکیب کرد و پلتفرم هوش تجاری برای نماش گزارش ها بر روی گوشی و تبلت را به وجود آورد. این پلت فرم اصطلاحا موبایل ریپورت پابلیشر (Mobile Report Publisher) نامیده شد.

موبایل ریپورت پابلیشر، ابزار گزارشگیری نسبتا جدید مایکروسافت است که امکان طراحی و نمایش گزارش‌ها بر روی سیستم‌های مختلف (ویندوز، اندروید، آی او اس، ..) و اندازه‌های مختلف صفحه نمایش ( موبایل، تبلت، لپ تاپ … ) را فراهم می کند.

برای طراحی گزارش با استفاده از موبایل ریپورت پابلیشر، SSRS‌ باید بر روی سیستم نصب شود. بعد از آن موبایل ریپورت پابلیشر می‌تواند به منابع داده‌ای مختلفی چون اکسل، اس کیو ال یا کیوب وصل شود و داده‌ها موردنیاز را از آنها بخواند. طراح گزارش‌ها می‌تواند گزارش‌های مورد نیاز خود را طراحی کرده و بر روی سرور گزارش‌های قرار دهد. در تصویر زیر محیط طراحی گزارش را مشاهده می‌کنید.

پس از طراحی گزارش توسط طراح و انتشار آن بر روی سرور گزارش‌ها، کاربر نهایی (مشاهده کننده گزارش‌ها) باید اپلیکشن موبایل ریپورت پابلیشر را بر روی گوشی همراه خود نصب کند و سپس تنظیمات لازم بر روی اپلیکشن را انجام دهد تا به سرور گزارش وصل شود. پس از آن می تواند گزارش‌های طراحی شده مختص موبایل را مشاهده کند. نمونه‌ای از گزارش‌های طراحی شده برای سایز‌‌ها مختلف صفحه نمایش را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید.

ابزار هوش تجاری در مایکروسافت (۴)

در مقاله قبلی به بررسی ابزارهای هوش تجاری در اکسل پرداختیم و گفتیم که مایکروسافت با هدف اضافه کردن هوش تجاری به اکسل چهار ابزار پاور کوئری، پاور پیوت، پاور ویو و پاور مپ را به اکسل اضافه نمود. هر چند این ابزارها قدرت فوق العاده ای به اکسل دادند و کاربران زیادی در سراسر جهان جذب کردند. اما فراموش نکنیم که اکسل در ابتدا فقط با هدف ساماندهی، نگهداری و پردازش داده‌ها طراحی شده بود و اضافه کردن امکانات دیگر هوش تجاری مانند گزارش بر روی موبایل، گزارش بر روی کلود، تعریف فیلتر بر روی گزارش ها و یا تعریف حاکمیت داده و سطح دسترسی بر روی گزارش اگر که غیر ممکن نبود، مطمئنا بسیار زمانبر بود. در نتیجه  مایکروسافت تصمیم گرفت که ابزار کاملا مستقلی به نام پاور بی آی را توسعه دهد و تمامی امکانات هوش تجاری سلف سرویس را بر روی این محصول پیاده سازی کند.

 

پاور بی آی چیست؟

طبق تعریف مستندات مایکروسافت، پاور بی‌ای یک ابزار “سلف سرویس هوش تجاری” است. اجازه بدهید به رمز گشایی عبارت “هوش تجاری سلف سرویس” بپردازیم. مایکروسافت تاکید می کند که پاور بی‌ای اولا یک ابزار هوش تجاری است و ابزار هوش تجاری بودن به این معنی است که این ابزار امکان جمع آوری داده از منابع گوناگون و ترکیب آنها، مدل کردن داده ها و نهایتا نمایش گرافیکی در قالب دشبورد، نمودار و نقشه را فراهم می‌کند.

ثانیا مایکروسافت تاکید می کند که پاور بی‌آی یک ابزار سلف سرویس است و سلف سرویس بودن به این معنی است که این ابزار در انحصار واحد آی‌تی نیست و تمامی کاربران با هر سطح دانش آی‌تی می توانند از این ابزار استفاده کنند. داده‌های مورد نیاز خود را از منابع مختلف جمع آوری کرده، آنها را مدل کنند و در نهایت گزارش‌های مورد نیاز خود را بر اساس آنها تهیه کنند. نمونه ای از دشبورد ساخته شده با پاور بی آی را در تصویر زیر مشاهده می کنید

 


هر چند تا اینجا، پاور بی ای شبیه هوش تجاری در اکسل بود، اما دقت کنید که پاور بی آی امکاناتی چون گزارش موبایل، گزارش کلود، فیلتر … را به پاور بی آی اضافه کرده است که باعث مجزا شدن پاور بی آی از هوش تجاری اکسل شده است.

موضوع مهمی که باید به آن اشاره کنیم این است که مایکروسافت جهت جمع‌آوری و ترکیب داده، مدل کردن داده و نمایش گرافیکی در قالب دشبورد، نمودار و نقشه از همان موتورهای پاور کوئری، پاور پیوت، پاور ویو و پاور مپ که در اکسل به کار گرفته شده است، استفاده می‌کند. اما از انجاییکه آپدیت پاور بی آی حدودا هر ۴ ماه یکبار منتشر میشود، و نسخه جدید اکسل حدود سالانه منتشر می‌شود، پاور کوئری، پاور پیوت، پاور ویو و پاور مپ موجود در پاور بی‌آی جدیدتر است.

 

نسخه‌های پاور‌ بی‌آی

پاور بی آی به سه صورت منتشر شده است: ۱- Power BI Desktop که نسخه دسکتاپی پاور بی‌ای است و یک برنامه نصبی است ۲- Power BI Service‌ که نسخه تحت وب است و ۳- Mobile Power BI app که نسخه موبایل پاور بی‌‌آی است و امکان نمایش گزارش‌ها و دشبوردها بر روی گوشی‌ها و تبلت‌های آیفون، اندروید را فراهم می‌کند.

در صورتی که انتخاب بین هوش تجاری در اکسل و پاور بی‌ای برای شما مشکل است، مقاله، مقاله، مقاله را مطالعه کنید.

 

 

ابزار هوش تجاری در مایکروسافت (۳)

Power Pivot , Power View , Power Query , Power

در مقاله قبلی به بررسی ابزارهای هوش تجاری مایکروسافت پرداختیم و گفتیم مایکروسافت به دنبال توسعه هوش تجاری برای کاربران عادی بود و از آنجاییکه، پیشتر میلیون ها کاربر اکسل را در سراسر دنیا جذب کرده بود، تصمیم گرفت که امکانات هوش تجاری را به اکسل اضافه کند. هوش تجاری با کمک چهار ابزار پاور کوئری، پاور پیوت، پاور ویو و پاور مپ به اکسل اضافه شد. در ادامه این مقاله به بررسی هر کدام از این ابزارها می پردازیم.

پاور کوئری

برخی معتقدند که پاور کوئری نسخه سلف سرویس SSIS است. در صورتی که با سرویس SSIS کار کرده باشید می دانید که این سرویس وظیفه جمع آوری داده ها از منابع مختلف و یکپارچه کردن آنها را بر عهده دارد. به صورت مشابه، با کمک پاور کوئری می توانیم به منابع داده ای مختلف وصل شده و داده های مختلف را در یک شیت اکسل با هم ترکیب کنیم. به عنوان مثال فرض کنید قصد دارید که گزارشی از سرانه فروش محصول شرکت در هر استان تهیه کنید. می دانید که سرانه فروش از تقسیم مقدار فروش در هر استان بر جمعیت آن استان به دست می آید. بنابراین برای تهیه این گزارش به دو جدول اطلاعاتی نیاز دارید:۱- مقدار فروش محصول که باید از واحد آی تی شرکت تهیه کنید. ۲-جمعیت هر استان که باید از اینترنت پیدا کنید. بعد از پیدا کردن این دو جدول، با کمک ابزار پاور کوئری می توانید این اطلاعات را با هم ترکیب کرده و سرانه را محاسبه کنید.

پاور پیوت

مشابه پاور کوئری، برخی معتقدند که پاور پیوت نسخه سلف سرویس SSAS است. در صورتی که با SSAS کار کرده باشید، می دانید که SSAS وظایفی چون ارتباط بین جداول، تعریف شاخص کلیدی عملکرد، پرسپکتیو، سلسه مراتب … را بر عهده دارد. (اگر با اصطلاحاتی مانند پرسپکتیو، سلسه مراتب و شاخص کلیدی عملکرد آشنا نیستید، نگران نباشید، در مقالات آتی به تفضیل در مورد آنها صحبت خواهیم کرد.) به طور مشابه، پاور پیوت نیز دقیقا چنین وظیفه ای بر عهده دارد. فرض کنید در مثال بالا قصد دارید سرانه فروش در هر استان را در سال ها و ماه های مختلف با هم مقایسه کنید. برای چنین کاری در ابتدا باید سلسه مراتب زمان (مثلا سال، ماه، روز) را تعریف کنید و بعد سرانه فروش را به سلسه مراتب زمان وصل کنید. تمام این کارها از تعریف سلسه مراتب گرفته تا اتصال سلسه مراتب به سرانه فروش در پاور پیوت امکان پذیر است.

پاور ویو و پاور مپ

از نظر مفهومی، پاور ویو و پاور مپ، مشابه سرویس SSRS است. همانطور که سرویس SSRS وظیفه گزارش گیری از داده ها و نمایش گرافیکی آن را بر عهده دارد، پاور ویو و پاور مپ هم وظیفه نمایش داده ها در قالب داشبوردهای مدیریتی یا نمودارهای گرافیکی متنوع را بر عهده دارند.

البته دقت کنید که تمرکز اصلی پاور مپ بر روی نقشه است و پاور ویو بیشتر به داشبوردهای مدیریتی می پردازد.

در نهایت گزارش ها و داشبوردهای مدیریتی آماده شده را می توان از طریق شیرپوینت، آفیس ۳۶۵ و یا پاور بی آی به صورت آنلاین یا تحت شبکه در اختیار کاربران نهایی قرار داد.

در اینجا می توانید با نحوه نصب پاور کوئری، پاور پیوت، پاور ویو و پاور مپ در اکسل آشنا شوید.